Công ty Meta, trước đây là Facebook, đã gần đây thừa nhận rằng họ đã sử dụng nội dung của người dùng trên các nền tảng Facebook và Instagram để đào tạo trí tuệ nhân tạo (AI) mới của họ. Điều này đã gây ra một loạt câu hỏi về quyền riêng tư, quyền lợi, và đạo đức liên quan đến việc sử dụng dữ liệu cá nhân mà người dùng đã chia sẻ trên các mạng xã hội.
Metaverse – Nền Tảng Thực Tế Ảo Của Tương Lai
Meta, công ty mẹ của Facebook và Instagram, đã công bố mục tiêu xây dựng “metaverse” – một không gian ảo hoàn toàn mới kết hợp thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR), và internet. Trong metaverse, người dùng có thể tương tác, chơi game, học tập, làm việc, và thậm chí là tham gia vào nền kinh doanh qua các thiết bị thông minh.
Để thực hiện ý tưởng này, Meta đã phát triển một loạt công nghệ AI mới. Hai mô hình chính là Llama 2 và Emu. Llama 2 là một mô hình ngôn ngữ có khả năng tạo ra nhiều loại văn bản, trong khi Emu là một mô hình chuyển văn bản thành hình ảnh, giúp tạo ra hình ảnh, biểu đồ và nhiều loại hình ảnh khác.
Sử Dụng Dữ Liệu Người Dùng Cho Mục Đích Nghiên Cứu
Meta thừa nhận rằng để đào tạo AI mới này, họ đã sử dụng nội dung của người dùng trên Facebook và Instagram. Điều này bao gồm các bài viết và hình ảnh mà người dùng đã chia sẻ công khai trên các nền tảng này. Theo Nick Clegg, Chủ tịch phụ trách các vấn đề toàn cầu của Meta, công ty đã áp dụng một số biện pháp kỹ thuật để kiểm soát dữ liệu nào sẽ được AI khai thác. Tuy nhiên, họ không tiết lộ chi tiết về cách thức hoạt động của mô hình này.
Meta cũng cho biết rằng họ không sử dụng những bài đăng riêng tư hoặc nội dung chỉ chia sẻ với bạn bè, gia đình hoặc các cuộc trò chuyện để đào tạo AI. Họ chỉ sử dụng nội dung mà người dùng đã đồng ý chia sẻ công khai theo điều khoản dịch vụ của công ty.
Bảo Vệ Quyền Riêng Tư và Quyền Lợi Của Người Dùng
Meta đã khẳng định rằng họ đã tuân thủ các quy định pháp luật và quyền lợi của người dùng khi sử dụng dữ liệu Facebook và Instagram để đào tạo AI. Theo điều khoản dịch vụ của Meta, khi người dùng đăng ký sử dụng các sản phẩm của công ty, họ đã cấp cho Meta một giấy phép không độc quyền để sử dụng, sao chép và tạo ra các sản phẩm phái sinh từ nội dung mà họ đã chia sẻ công khai. Điều này có nghĩa là Meta có quyền sử dụng nội dung này cho mục đích nghiên cứu và phát triển AI mà không cần xin phép hoặc trả tiền cho người dùng.
Tuy nhiên, Meta cũng khẳng định rằng họ không sở hữu nội dung của người dùng và người dùng vẫn giữ quyền kiểm soát và bảo vệ nội dung của mình theo luật bản quyền. Họ có thể xóa hoặc chỉnh sửa nội dung bất kỳ lúc nào, hoặc chọn ai có thể xem hoặc chia sẻ nội dung của mình. Ngoài ra, Meta cam kết không sử dụng nội dung của người dùng để tạo ra các sản phẩm phái sinh có thể làm hại hoặc xúc phạm đến người dùng hoặc bên thứ ba.
Rủi Ro và Câu Hỏi
Mặc dù Meta đã thực hiện các biện pháp để bảo vệ quyền riêng tư và quyền lợi của người dùng, việc sử dụng AI của họ vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro và câu hỏi quan trọng. Một số trong số chúng bao gồm:
Sự thiếu minh bạch và chính xác của AI: AI mới của Meta được xây dựng bằng cách học từ nội dung của người dùng, nhưng không có cách nào để đảm bảo rằng AI hiểu đúng hoặc sai nội dung này. Ngoài ra, AI có thể bị ảnh hưởng bởi những thông tin sai lệch mà người dùng chia sẻ.
Sự xâm phạm quyền riêng tư và quyền sở hữu trí tuệ của người dùng: Mặc dù Meta khẳng định rằng họ đã tuân thủ các quy định pháp luật, việc sử dụng dữ liệu cá nhân của người dùng cho mục đích nghiên cứu và phát triển AI vẫn gây nhiều lo ngại.
Sự thiếu kiểm soát và trách nhiệm của AI: AI của Meta có khả năng tạo ra nội dung văn bản, âm thanh và hình ảnh theo yêu cầu của người dùng, nhưng không có cơ chế để kiểm tra xem nội dung này phù hợp với mục đích, ngữ cảnh và đối tượng của người dùng hay không. Ngoài ra, AI không có khả năng phân biệt giữa sự thật và giả dối, hay giữa sự đúng đắn và sai lầm.
Phản Ứng Từ Cộng Đồng
Việc Meta lấy nội dung từ Facebook và Instagram để đào tạo AI đã gây ra nhiều ý kiến và phản ứng khác nhau trong cộng đồng.
Sự Khen Ngợi và Ủng Hộ: Một số người cho rằng việc Meta sử dụng dữ liệu người dùng là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực công nghệ và khoa học. Họ tin rằng AI mới có thể giúp người dùng tạo ra các nội dung chất lượng cao, phong phú và đa dạng.
Phản Đối và Lo Ngại: Một số người phản đối và lo ngại về việc sử dụng dữ liệu cá nhân của họ mà họ đã chia sẻ trên các nền tảng mạng xã hội mà họ tin tưởng. Họ cho rằng Meta đã lợi dụng nội dung của họ để phục vụ cho lợi ích kinh doanh của công ty, mà không có sự đồng tình hoặc bồi thường cho người dùng.
Hoài Nghi và Lo Ngại: Một số người cảm thấy hoài nghi và lo ngại về tình khả dụng và kiểm soát của công ty và AI. Họ sợ rằng việc sử dụng dữ liệu cá nhân có thể gây ra những hậu quả không mong muốn và tiêu cực đối với người dùng và xã hội.
Kết Luận
Việc Meta lấy dữ liệu người dùng từ Facebook và Instagram để đào tạo AI đã gây ra nhiều tranh cãi và lo ngại trong cộng đồng. Mặc dù Meta đã có các biện pháp bảo vệ và lời khẳng định, việc sử dụng AI vẫn đặt ra nhiều vấn đề về quyền riêng tư, đạo đức và kiểm soát. Sự phân đoạn trong cộng đồng và những cuộc tranh luận về cách sử dụng dữ liệu cá nhân cho mục đích công nghệ sẽ tiếp tục thảo luận trong tương lai.
